علت چرخه تکرار در طرح‌های پتروشیمی ایران

ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای دارنده منابع نفت و گاز، عمدتاً بر روی فرآوری این منابع اولیه تمرکز کرده است.

این وابستگی به منابع طبیعی باعث شده است که طرح‌های پتروشیمی عمدتاً به تولید محصولات مشابه و بر پایه این منابع محدود شوند شرکت‌ها به دلیل کمبود تنوع در مواد اولیه و فرآیندهای تولید، به تکرار طرح‌های قبلی تمایل بیشتری دارند. تحقیقات و توسعه R&D بنیادی‌ترین عنصر برای ایجاد نوآوری و تنوع در محصولات پتروشیمی است. اما به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی، سرمایه‌گذاری در R&D در صنعت پتروشیمی ایران نسبت به کشورهای پیشرفته بسیار محدود است. این کمبود سرمایه‌گذاری منجر به‌عدم توسعه فناوری‌های جدید و تکرار طرح‌های موجود می‌شود. بسیاری از طرح‌های پتروشیمی در ایران بر اساس فناوری‌های موجود و دانش فنی خارج از کشور طراحی و اجرا شده‌اند. عدم تنوع در دانش فنی و فناوری‌های نوین، منجر به تکرار طرح‌های مشابه می‌شود. این موضوع نه تنها به کاهش رقابت‌پذیری صنعت پتروشیمی ایران منجر می‌شود بلکه مانع از ورود ایده‌های نو به بازار نیز می‌گردد.

بازار داخلی ایران به شدت به محصولات پتروشیمی وابسته است. این وابستگی به تولیدات خاص باعث شده است که تولیدکنندگان بیشتر بر روی محصولات شناخته‌شده و ثابت تمرکز کنند. در نتیجه، ریسک نوآوری کاهش می‌یابد و تولیدکنندگان به تکرار طرح‌های موفق قبلی تمایل بیشتری نشان می‌دهند.

شرکت‌ها برای افزایش سودآوری و کاهش هزینه‌ها ممکن است به اجرای طرح‌های مشابه و تثبیت‌شده تمایل بیشتری داشته باشند. این موضوع به‌ویژه در شرایط اقتصادی نامساعد وعدم ثبات بازار، بیشتر احساس می‌شود و تولیدکنندگان را به سمت تکرار طرح‌ها سوق می‌دهد.

تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی باعث کاهش همکاری‌های بین‌المللی و دسترسی به فناوری‌های جدید شده است. این موضوع مانع از ورود ایده‌ها و طرح‌های نوین به صنعت پتروشیمی کشور می‌شود و به تکرار طرح‌های مشابه دامن می‌زند.